Van Oord en GMB passen voor het eerst de innovatieve dijkdeuvels toe op een dijkvak tussen Hagestein en Opheusden. Deze dijkversterkingsmaatregel heeft als groot voordeel dat het kan worden toegepast op plaatsen met beperkte werkruimte. Opdrachtgever Waterschap Rivierenland omarmt deze nieuwe methode voor het Dijkverbeteringsproject Hagestein – Opheusden (HOP).
Dijkdeuvels zijn stalen deuvelstangen (ankerstangen) omhult met grout. Ze steken tot in de onderliggende zandlaag en voorkomen dat bij hoogwater de dijk kan bezwijken. Door het aanbrengen van de dijkdeuvels wordt op een effectieve wijze de veiligheid van de dijk vergroot. Als de werkruimte beperkt is, door bijvoorbeeld huizen en begroeiing, dan is het aanbrengen van deze innovatie een uitkomst. De dijkdeuvels worden geheel binnen het bestaande dijkprofiel aangebracht waardoor er geen ingrepen in de kruin of de teen van de dijk nodig zijn. De omgeving wordt tijdens de werkzaamheden veel minder belast dan met de traditionele plaatsing van damwanden of aanvulling met grond, terwijl de waterveiligheid behouden blijft. Dankzij de intensieve samenwerking tussen Van Oord, GMB, BAM Speciale Technieken en RoyalHaskoningDHV is deze vernieuwende methode voor dijkversterking ontstaan. Naar aanleiding van diverse testen en pilotprojecten is de innovatie verder ontwikkeld.
Johan Bakker, directeur innovatie Waterschap Rivierenland: ‘Innovatie lukt vaker wel dan niet. Dat blijkt ook hier weer. Om Nederland veilig te houden én veiligheid betaalbaar te houden moeten we –gezamenlijk – alles uit de kast halen.’
Carlos Mollet, area manager Van Oord Nederland: ‘Bij het aannemen en uitvoeren van projecten zijn veiligheid, aandacht voor de omgeving, creativiteit en lef voor ons belangrijke aandachtspunten. De dijkdeuvel is een mooi voorbeeld van Marine ingenuity. Wij kijken er naar uit om deze innovatie toe te passen in volgende projecten.’
Edwin van der Poel, directeur GMB Waterveiligheid & constructies: ‘Met dijkdeuvels kunnen we op een eenvoudige en omgevingsvriendelijke manier dijken versterken. Dankzij modulaire opbouw is uitbreiden in de toekomst mogelijk. We zetten deze waardevolle innovatie graag in om omgevingsbewust en veilig te werken aan projecten binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma.’
Dijkverbetering Hagestein – Opheusden (HOP)
Dijkverbetering HOP, opdrachtgever Waterschap Rivierenland, omvat het versterken van ongeveer 18 kilometer dijk verspreid over twee dijkringen, tien werkvakken en vijf gemeenten. Het eerste en laatste werkvak liggen 40 kilometer uit elkaar op de zuidelijke oever van de Neder-Rijn en Lek. Gedurende het gehele project voldoet de uitvoerende combinatie Van Oord – GMB aan de belangrijkste contracteisen: het veilig en met minimale hinder de dijk versterken. Dijkverbetering Hagestein – Opheusden is een van de projecten binnen het programma Ruimte voor de Rivier. In dit programma werken regionale overheden en het Rijk samen om het rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen. De rivier krijgt meer ruimte. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit: het rivierengebied moet er in economisch, ecologisch en landschappelijk opzicht beter van worden.
Dat is een van de uitdagingen waar Waterschap Rivierenland voor staat. Uitdagend, want het waterschap zoekt naar innovatieve technieken die de dijken voor minder geld minstens zo veilig en sterk maken als de bestaande manieren.
Download hier het artikel uit Sense met het interview met Dick van der Kooij
In het najaar van 2012 is een vervolgpilot uitgevoerd voor de innovatieve dijkversterkingstechniek Dijkdeuvel. Het voornaamste doel van deze pilot was het verkrijgen van antwoorden op resterende onderzoeksvragen én vast te stellen onder welke condities kan worden voldaan aan de algemene acceptatiecriteria voor de techniek. Ten opzichte van de eerste pilot in 2009 zijn er diverse verbeteringen doorgevoerd, tijdens deze pilot zijn deze in de praktijk ingebracht.
De pilot is uitgevoerd in oktober 2012 en heeft plaatsgevonden aan de Lekdijk te Nieuw-Lekkerland, gelegen in het beheersgebied van Waterschap Rivierenland.
De pilot is succesvol uitgevoerd en heeft bruikbare resultaten opgeleverd en antwoorden gegeven op de resterende onderzoeksvragen. De focus van de pilot lag op het meten van vervormingen van de dijk, het monitoren van water(over)spanningen, en de aantoonbaarheid van een correcte plaatsing van de Dijkdeuvels. De resultaten ten aanzien van omgevingshinder zijn positief te noemen.
De resultaten van de pilot geeft voldoende vertrouwen om de Dijkdeuvel in een dijkversterkingsproject in de praktijk te brengen!
Rijkswaterstaat en Waterschap Rivierenland slaan de handen ineen voor een praktijkproef met innovatieve technieken voor dijkverbetering. De technieken hebben mogelijk grote voordelen waar het gaat om maatschappelijke kosten en weerstand. Voor de proef zijn met het waterschap goede afspraken gemaakt over het financiële risico. De omwonenden op de proeflocaties hopen nu dat hun woningen dankzij deze nieuwe technieken gespaard kunnen blijven.
Download hier de flyer ‘Zoden in de dijk’ van Rijkswaterstaat
“Een belangrijk leerpunt voor ons bij dit traject is dat twee dingen onmisbaar zijn voor succes bij het ontwikkelen van innovatieve methoden. Ten eerste moet je zelf doorzetten, ook als er een tijdje geen vooruitgang lijkt te zijn. Blijven praten en nadenken met je partners. Natuurlijk kom je problemen tegen, maar door die op te lossen kom je steeds verder. En je hebt opdrachtgevers nodig die lef tonen, zoals in dit geval het Waterschap Rivierenland.”
Klik hier voor het gehele interview met Frans van den Berg (Waterschap Rivierenland), Werner Halter (Fugro) en Jan van Dijk (GMB)
Uit de laatste toets van 2006 is gebleken,dat bepaalde delen van de Lekdijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer niet stabiel genoeg zijn. Wanneer de rivierwaterstand extreem hoog is, bestaat de kans dat de dijk verzakt. De dijk voldoet dus niet aan de wettelijke veiligheidsnorm en verbetering is daarom noodzakelijk. Waterschap Rivierenland gaat een plan maken om de dijk te versterken en daar betrekken we u graag bij. In deze nieuwsbrief leggen we uit wat precies het probleem is en hoe we aan het plan gaan werken. In 2015 moet de dijkverbetering klaar zijn.
Klik hier voor de gehele nieuwsbrief van Waterschap Rivierenland met daarin de dijkdeuvel als techniek beschreven. -> WR Kinderdijk NB1 v2.pdf
Rivierenland is begin september gestart met een praktijkproef met vernieuwende technieken voor dijkverbetering. Twee locaties in Nieuw-Lekkerland zijn uitgekozen op basis van de samenstelling van de ondergrond en situatie met bebouwing voor deze technieken. Het Waterschap Rivierenland is verantwoordelijk voor de waterveiligheid in haar beheersgebied. Uit de laatste toets van 2006 is gebleken dat bepaalde delen van de dijken van de Lek en Nederrijn niet stabiel genoeg zijn. Het waterschap gaat deze delen verbeteren.
Nieuwe technieken
Naast technieken die al jaren worden toegepast, zijn er ook nieuwe manieren om dijken te verbeteren in ontwikkeling. Van twee nieuwe manieren gaat het waterschap in nauwe samenwerking met Rijkswaterstaat onderzoeken of ze een mogelijke oplossing zijn voor de dijkverbetering tussen Kinderdijk en Schoonhovensveer: Dijkdeuvels en de techniek Mixed in Place. Beide technieken hebben minder ruimte nodig voor de uitvoering en hierdoor kunnen wellicht huizen gespaard worden. Op twee kleine stukken dijkvak gaan we een praktijkproef met deze technieken uitvoeren waarbij de dijk nauwkeurig wordt gemonitord. Achter beide technieken staat een consortium met aannemers en adviesbureaus die de technieken hebben ontwikkeld en willen doorontwikkelen. Waterschap Rivierenland rondt de proef half oktober af, daarna zijn er alleen nog opruim- en herstelwerkzaamheden gepland.
Het ENW (Expertise Netwerk Waterveiligheid) is van mening dat de uitgevoerde onderzoeken, in het kader van project INSIDE, hebben aangetoond dat de Dijkdeuvel een effectieve dijkversterkingmethode is, in het bijzonder op die plaatsen waar macrostabiliteit van het binnentalud en ruimtegebrek een probleem zijn. De onderzoeken hebben geresulteerd in een gevalideerde ontwerpmethode en richtlijnen voor de kwaliteitscontrole tijdens de uitvoerings-en gebruiksfase.
De techniek is zodanig uitgewerkt dat naar mening van het ENW toepassing in een dijkversterkingproject verantwoord is. Door hierbij te monitoren kunnen zij worden geoptimaliseerd met betrekking tot beheersbaarheid en kostenreductie.
Gorinchem – Een vakjury heeft de ID-NL Jaarprijs 2006 voor de Beste Uitvinding van het jaar tijdens Nederland Innovatief op 7 december 2006 toegekend aan Evert Huiden van BAM Grondtechniek, uitvinder van Dijkdeuvels. De uitvinding is een alternatief voor de traditionele werkwijze van dijkversterking. De Dijkdeuvels zijn stalen buizen waaromheen een ontvouwbare kunststof hoes over de dikte van de zachte klei/veenlagen is aangebracht. Deze worden dóór het dijklichaam en de onderliggende zachte lagen tot in het draagkrachtige zand geplaatst. Door de deuvels in een waaiervorm te plaatsen, wordt de dijk effectief versterkt op zijn zwakste plaats juist boven het draagkrachtige zand. Evert Huiden ontving de ID-NL Jaarprijs uit handen van Ad Scheepbouwer, voorzitter Raad van Bestuur en CEO van KPN.
Juryvoorzitter Guus Broesterhuizen van Octrooicentrum Nederland was duidelijk in zijn oordeel: ‘Het innovatieve van de Dijkdeuvels zit met name in de werkwijze en de technische uitvoeringsvorm. Het bijzondere van de dijkversterkingstechniek ‘vernagelen’ is dat de sterkte van de dijklichamen wordt vergroot zonder de omgeving van de dijk aan te tasten. Daarnaast kan de vinding worden toegepast in het opkrikken van verzakkende wegen.’
Selectie
Uit de circa duizend vindingen die jaarlijks bij ID-NL ter beoordeling worden ingediend, heeft ID-NL achttien vindingen genomineerd voor de ID-NL Jaarprijs. Een deskundige vakjury heeft op basis van creatieve denksprong, economische waarde en marktkansen de uiteindelijke winnaar gekozen.
Nederland Innovatief
De ID-NL Jaarprijs maakt deel uit van het tweedaagse evenement Nederland Innovatief. Rond 2.000 bezoekers bezochten dit evenement rondom innoveren, uitvinden, octrooieren en ondernemen. Nederland Innovatief is een initiatief van Innovatieplatform, ID-NL, Novu, Kennisalliantie Zuid-Holland, Octrooicentrum Nederland in samenwerking met gemeente Dordrecht. Hoofdsponsoren van het evenement zijn de Economische Adviesraad Dordrecht, KPN, Heijmans, Provincie Zuid-Holland, Ministerie van Economische Zaken en Trust.
Categoriewinnaars
•Categorie Household & Leisure
De Lawton Innovatieprijs voor de beste Household & Leisure uitvinding is voor de Turboswing van de heer Leeuwenburg
•Categorie Lifescience & Medische Technologie
De Orli-Venture Innovatieprijs voor de beste Lifescience & Medische Technologie uitvinding is voor de Chirurgische Manipulator van de heer Jaspers
•Categorie Elektronica, Sensoren & ICT
De Top of Holland Innovatieprijs voor de beste Elektronica, Sensoren & ICT uitvinding is voor de BioPil van de heer Halsema
•Categorie Energie & Milieu
De SenterNovem Innovatieprijs voor de beste Energie & Milieu uitvinding is voor Afvalreductie Balen Oud papier (ARBO) van de heer Lingebeek van SCA Packaging De Hoop, de heer Bollegraaf van Bollegraaf Recycling Machinery en de heer Clumpkes van Smurfit Kappa Roermond Papier.
•Categorie Water, Scheepvaart & Logistiek
De NWP Innovatieprijs voor de beste Water, Scheepvaart & Transport uitvinding is voor de Dijkdeuvels van de heer Huiden
•Categorie Mens, Bouw & Omgeving
De TNO Innovatieprijs voor de beste uitvinding in de categorie Mens, Bouw & Omgeving is voor de Betonbuisverbinding van de heer Van der Sluis
Meer informatie over alle genomineerden op www.nederlandinnovatief.nl
De vakjury bestaat uit:
•Guus Broesterhuizen, Octrooicentrum Nederland;
•Wouter Pijzel, Nederlandse Orde van Uitvinders;
•Egbert Ottevanger, ID-NL Groep;
•Alwin de Jong, Innovatieplatform;
•Martin Dekker, AD de Ondernemer;
•Bart Ronteltap, Kennisalliantie Zuid-Holland;
•Paul Smits, KPN.
Beoordeling vakjury
De vakjury heeft zich in haar beoordeling op een viertal criteria gebaseerd. Te weten:
•1. het innovatieve gehalte van de vinding;
•2. de commerciële potentie van de vinding;
•3. de wijze van bescherming van het idee;
•4. de potentiële maatschappelijke spin off van de vinding.
De vakjury is van mening dat de uitvinding Dijkdeuvels de ID-NL Jaarprijs 2006 verdient. Dit jaar ontvangt een project van een groot bedrijf de prijs. Het innovatie traject binnen een groot bedrijf is complex en vereist intensieve management aandacht.
Innovatieve gehalte
Het innovatieve van de Dijkdeuvels zit met name in de werkwijze en de technische uitvoeringsvorm. Het bijzondere van de dijkversterkingstechniek ‘vernagelen’ is dat de sterkte van de dijklichamen wordt vergroot zonder de omgeving van de dijk aan te tasten. Daarnaast kan de vinding worden toegepast in het opkrikken van verzakkende wegen. De jury is ook gecharmeerd van de wijze waarop de vele partijen in dit traject hebben samengewerkt. Innovatie is steeds vaker een proces van samenwerken en elkaar aanvullen. Juist bedrijven die intensief samenwerken slagen er tegenwoordig in om innovaties te realiseren en duurzame groei te bewerkstelligen. De stille kracht achter de grote groei van kennisintensieve bedrijvigheid ligt steeds vaker in lef en de doortastendheid om ‘open te innoveren’.
Commerciële potentie
Dat met deze vinding al succesvolle pilots zijn uitgevoerd en dat er meerdere toepassingen mogelijk zijn, biedt uitzicht op een goede vercommercialisering van de vinding.
Bescherming
Er is een octrooi verleend op het octrooi in 2001. De tijd tussen creatie en commercialisatie kan bij vindingen lang zijn. Vaak is er tijd nodig om een product uit te ontwikkelen en praktijktesten uit te voeren. De overheid kan hierin ook een belangrijke(re)rol spelen, bijvoorbeeld door haar rol als launching customer of manier van aanbesteden.
Maatschappelijke spin off
De vinding biedt potentie om een aantal maatschappelijke problemen aan te pakken. De komende decennia stijgen de rivierwaterstanden door de daling van Westelijk Nederland, de stijging van de zeespiegel en door een grotere rivierafvoer door klimaatverandering. Om deze stijging het hoofd te bieden is op veel plaatsten dijkversterking nodig. Maar het unieke rivierenlandschap in Nederland verdraagt niet op alle locaties grootschalige ingrepen. Soms is deze ruimte niet beschikbaar. Soms liggen de dijken langs kerkdorpen waar het zware vrachtverkeer veel hinder en schade oplevert als men overgaat tot traditionele dijkversterking. In Nederland waterland hebben we veel ervaring met waterbeheersing en vervullen vaak een voorbeeld voor het buitenland. Deze vinding draagt daaraan bij.
Beschrijving vinding volgens de vakjury
Deze vinding biedt een alternatief voor de traditionele wijze om dijken te versterken. De dijk wordt versterkt met deuvels (pennen) door het dijklichaam en de onderliggende zachte klei/veenlagen tot in het zand. Door de deuvels in een waaiervorm te plaatsen wordt de dijk effectief versterkt op zijn zwakste plaats juist boven het draagkrachtige zand. De deuvels bieden daar veel weerstand tegen afschuiven van de dijk. De deuvel is een sterke stalen buis waaromheen een ontvouwbare kunststofhoes over de dikte van de zachte klei/veenlagen. De buis met hoes wordt in een gat gedrukt dat eerst nagenoeg verticaal door de dijk is geboord. Enige tijd na plaatsing wordt de hoes volgepompt met een betonachtig materiaal, waardoor de hoes zich ontvouwt. De grote diameter brengt op effectieve wijze de krachten uit de grond over op de deuvel. De deuvels worden met een lichte machine aangebracht vanaf de kruin van de dijk. De werkwijze geeft weinig overlast; dijkwoningen en begroeiing op het dijktalud blijven behouden. Dijkdeuvels bieden ook een flexibel systeem: als na jaren blijkt dat verdere versterking nodig is, kunnen op gelijke wijze deuvels worden bijgeplaatst.
Dijkdeuvels kunnen ook worden gehanteerd voor het ondersteunen van wegen op zachte bodem. Om zo verzakkende wegen weer omhoog te brengen.
Guus Broesterhuizen, voorzitter jury IDNL Jaarprijs